Niemand kan gedachtenlezen, toch denkt bijna iedereen dat ‘ie het kan. Logisch ook, in de omgang met anderen worden we gedwongen elkaars gedrag te interpreteren. Daarbij komen we al snel tot verschillende conclusies. “Oh hij gaapt, hij vindt me vast saai.” versus ”Oh hij gaapt, zo te zien heeft hij weer slecht geslapen.” Uit beleefdheid hebben we geleerd er verder maar niet naar te vragen. Aldus gaan we door het leven met allerlei vermoedens en vooroordelen die nooit gecheckt worden.
Gedachten lezen is eigenlijk een vorm van te snel conclusies trekken. Een projectie van je eigen ideeën die lang niet altijd strookt met de werkelijkheid. Heel vaak heeft het meer met onszelf te maken dan met de ander. Met je eigen stemming bijvoorbeeld. Onderzoek bevestigt het. Als je je goed voelt, ben je bijvoorbeeld eerder geneigd te denken dat de vrolijke glimlach van een ander met jou te maken heeft, en een frons op iemands gezicht met iets anders. Hierdoor blijf je je goed voelen. En het omgekeerde geldt ook: als je somber bent, denk je eerder dat iets jouw schuld is, of dat iemand je saai vindt.
Een voorbeeld uit eigen leven. Ik overdrijf niet als ik zeg dat mijn haar door de kapper ooit in plaats van koperkleurig, Pippi Langkous-oranje werd geverfd. De kapper deed alsof er niets aan de hand was, ik wist wel beter. Ik haastte mij de kapperszaak uit richting huis. Bij iedereen die mij op straat iets te lang aankeek vermoedde ik dat ze iets dachten als: “Ai, Pipo de Clown is uit de tv ontsnapt.” Of “ Het EK voetbal is toch allang voorbij?” En ga zo maar door.
Ik was ongelukkig met mijn nieuwe haar, en dacht aan anderen te merken dat het me voor geen meter stond. Om echt te weten wat iemand denkt moet je het vragen. Of die voorbijgangers nou perplex waren door mijn lichtgevende haar of niet, ik zal het nooit weten. Ik heb het niet gevraagd en ik heb eenmaal thuis mijn feloranje haar weer een tintje donkerder gemaakt.
Als je er toch niet achter komt wat anderen denken, dan kun je maar het beste kiezen voor een verklaring die niets met jou te maken heeft. Het komt je stemming ten goede.
Er is nog een reden om minder diep in je glazen bol te kijken. Als je er zomaar vanuit gaat dat jouw interpretatie van wat iemand denkt klopt, dan kun je “bad vibes” veroorzaken die er in eerste instantie niet waren. Want wie is er nou niet eens chagrijnig geworden van de opmerking: ‘Waarom ben jij zo chagrijnig?”