Eetstoornis Blog
Wat is er actueel op het gebied van eetproblemen? Zijn er interessante ontwikkelingen? Is er een goed artikel verschenen? Heeft de Interapy-blogger iets interessants gezien? Onze psychologen houden je op de hoogte.
Een andere kijk op jezelf...
Door
Claartje Michels
| 14-08-2012,
Mensen met een eetprobleem voelen zichzelf vaak dik, lelijk en onaantrekkelijk. Zij zijn ervan overtuigd dat ze te zwaar zijn en nodig moeten afvallen. Voor de omgeving is dit vaak moeilijk te begrijpen. Hoe kan dit magere meisje zichzelf nou dik vinden? Zou het zo gaan als op deze foto? Ziet ze zichzelf totaal anders dan wij haar zien? Heeft ze een vertekend beeld van zichzelf?
Lange tijd werd gedacht dat vrouwen met eetproblemen inderdaad een visuele perceptiestoornis hadden, dat zij hun lichaamsvormen minder realistisch konden inschatten dan vrouwen zonder eetstoornis. Maar klopt dit wel? In eerste instantie werd dit idee bevestigd door onderzoek. Vrouwen met een eetprobleem bleken inderdaad slecht in het inschatten van hun lichaamsvormen. Ze overschatten hun afmetingen flink. Later bleek dat zij hierin niet uniek waren. Ook vrouwen zonder eetstoornis overschatten zichzelf vaak.
Is er dan geen verschil in de manier waarop zij zichzelf waarnemen? Jawel, dat is er wel. Aan de universiteit van Maastricht is daar een interessante studie naar gedaan. De onderzoekers registreerden de oogbewegingen van vrouwen met en zonder eetprobleem, terwijl zij naar foto's van zichzelf en anderen keken. Hieruit kwam naar voren dat vrouwen met een eetprobleem bij zichzelf vooral naar 'lelijke' lichaamsdelen keken, terwijl ze bij het bestuderen van anderen vooral oog hadden voor de 'mooie' kanten van het lichaam. Bij vrouwen zonder eetstoornis werd precies het tegenovergestelde effect gevonden. Zij hadden aandacht voor de 'mooie' kanten van zichzelf en keken vooral naar de 'lelijke' kanten van anderen. Dit effect wordt ook wel de 'self serving bias' genoemd.
Zoals je begrijpt, voelden de vrouwen met een eetstoornis zich na dit onderzoek slechter, terwijl de stemming van de controlegroep niet negatief werd beïnvloed door het bekijken van de foto's. Concluderend kun je zeggen dat er geen objectieve kijk op jezelf bestaat. Iedereen heeft een vertekend beeld van zijn lichaam. Bij gezonde mensen pakt deze vertekening alleen in hun voordeel uit, terwijl het bij mensen met een eetprobleem in hun nadeel uitpakt. Bij mensen met een eetstoornis ontbreekt het gunstige effect van de 'self serving bias'.
Aangezien het lichaamsbeeld een grote rol speelt bij het voortbestaan van een eetprobleem, is het belangrijk is om tijdens de behandeling aandacht te besteden aan de manier waarop mensen zichzelf in de spiegel bekijken. Als het lukt om de focus te verleggen van het negatieve naar het positieve, komt dit het lichaamsbeeld en dus het herstel ten goede.
Jansen, A., Nederkoorn, C. & Mulkens, S. (2005). Selective visual attention for ugly and beautiful body parts in eating disorders. Behaviour Research and Therapy, 43, 183-196.
Jansen, A., Nederkoorn, C., Smeets, T., Havermans, R. & Martijn, C. (2006). Jij ziet, jij ziet, wat ik niet zie: over het vertekende lichaamsbeeld van gezonde vrouwen. De Psycholoog, 10, 518-526.
Wil je meer weten over eetproblemen?
Lees meer over eetproblemen: